فصلنامه فرهنگ زیارت، جلد 1

مشخصات کتاب

نام کتاب: فصلنامه فرهنگ زیارت

نویسنده: مرکز تحقیقات حج

موضوع: نشریات

زبان: فارسی

تعداد جلد: 4

ناشر: نشر مشعر

مکان چاپ: تهران

سال چاپ: پاییز 1388

نوبت چاپ: 1

ص: 1

اشاره

جواد محدثی

موضوع «زیارت»، به عنوان یکی از آیین های مذهبی که سابقه ای دیرین دارد و مورد سفارش فراوان اولیای دین است.

همراه خود یک سلسله اصطلاحات، آداب، سنن، اعلام و اشخاص، حوادث، ابزار و وسایل، معارف و مناسک خاص دارد که دانستن آن ها برای «زائر»، مفید است.

گاهی برخی اصطلاحات و واژه ها، با آن که بسیار رایج و مشهورند، اما سابقه ای ناشناخته دارند یا مردم از معنی و ریشه آنها اطلاع چندانی ندارند. ریشه یابی این گونه الفاظ و اصطلاحات، می تواند جالب باشد.

اذن دخول

اذن دخول به معنای اجازه ورود طلبیدن است.

ورود به مکان های خاصّ، آداب و رسومی دارد و داخل شدن به حرم های مطهّر و مکان های مقدّس دینی نیز از این قاعده مستثنا نیست. آگاهی و رعایت این مقرّرات و آداب، نشانه معرفت و ادب کسی است که وارد جایی می شود و از آن جا بازدید به عمل می آورد و گویای ادب و احترامی است که برای صاحب یک خانه یا مسئول یک معبد و بارگاه یا شخصی که در یک مرقد و حرم آرمیده است، قائل هستیم.

قرآن کریم به عنوان یک توصیه اخلاقی می فرماید:

ای کسانی که ایمان آورده اید! وارد خانه هایی غیر از خانه های خودتان نشوید؛ مگر آن که پیشتر خبردهید و اعلام کنید (و سر زده وارد نشوید) و به اهل آن خانه سلام دهید .... اگر در آن خانه ها کسی را نیافتید، وارد نشوید؛ مگر آن که به شما «اذن» داده شود و اگر گفته شد «برگردید»، برگردید .... (1)

این آیه که مسئله خبر دادن و اذن و استیناس را هنگام ورود به خانه دیگران مطرح می کند، به نوعی در بردارنده اذن دخول برای ورود به منزل دیگران است و به عنوان یک ادب اجتماعی به شمار می رود.

وارد شدن به خانه پیامبرصلی الله و علیه وآله، به خاطر حرمت و جایگاهی که هم خانه و هم صاحب خانه دارد، نیازمند اجازه گرفتن است. این ورود، چه برای حضور در ضیافت و بر سر سفره اطعام آن حضرت باشد و چه برای پرسیدن چیزی یا درخواست حاجتی، لازم است.

باز هم از قرآن بشنویم که از ورود بدون اجازه به خانه پیامبر خداصلی الله و علیه وآله نهی می کند:

اذن دخول